Τακτικά κάνω τις βόλτες μου στο Facebook (ή και αλλού) και, ανελλιπώς, δίχως άλλο, κάθε φορά, θα υπάρξει κάποιος που θα πει – ακόμη και χωρίς εμφανή αφορμή – κάτι άσχημο για την Björk.
Νομίζω ότι είναι αυτός ο λόγος που την αγαπάω: δεν είναι για όλα τα στομάχια, είναι, όμως, για όλους μοναδική.
Η Björk πριν από μερικές μέρες κυκλοφόρησε το 10ο άλμπουμ της, με τίτλο Fossora, ένα άλμπουμ γραμμένο και ολοκληρωμένο μέσα στον αέρα της Ισλανδίας. Η Björk, μετά από χρόνια στις ΗΠΑ, επέστρεψε τα τελευταία χρόνια στη χώρα της – και αυτό φαίνεται και από τη μουσική της. Η Ισλανδία, οι παραδόσεις της, ο αέρας της και τα χρώματά της στάζουν από τις άκρες του βινυλίου. Από το άλμπουμ δεν λείπει και η αγάπη της Björk για τα μανιτάρια, κάτι που φαίνεται στα βίντεο και μεταφέρεται και μεταφράζεται και στους ήχους του άλμπουμ, ενώνει, σύμφωνα με το Pitchfork, τα θέματα του θανάτου, της επιβίωσης, του οικολογικού διαλογισμού, που διαπνέουν τη μουσική του δίσκου.
Το Fossora είναι ένας βαθιά νατουραλιστικός, φυσικός, μεταφυσικός ήχος, ωδή στην παραδοξότητα της Björk, της φύσης, του ανθρώπου, των όσων δεν βλέπουμε, δεν νιώθουμε, αλλά ίσως σε κάποιο επίπεδο να βλέπουμε και να νιώθουμε. Σε αυτό, μπορούμε να αγγίξουμε πίσω μας τα όρια της ιντάστριαλ αλλά και παραδοσιακής, κλασικής μουσικής, όπως τα γνωρίζαμε και να περπατήσουμε στο νέο μουσικό έδαφος, που την χαρακτήριζε πάντοτε μα είδαμε πιο καθαρά τώρα. Αποτελεί ίσως τη φυσική εξέλιξη μιας πορείας που εδώ και δεκαετίες ίπταται μερικά εκατοστά πάνω από τα εσκαμμένα.
Και φυσικά είναι ωδή στη ζωή και τον θάνατο, τη θλίψη, τον θρήνο, την αέναη γνώση πως όλα επιβιώνουν ακόμη κι όταν εμείς όχι. Αφορμή γι’ αυτό ήταν η βαριά ασθένεια και, εν τέλει, ο θάνατος της μητέρας της μουσικού, Hildur Rúna Hauksdóttir, ένας θάνατος που τη συντάραξε. Από τα 14 κομμάτια του δίσκου, τα δύο είναι για τη μητέρα της, ένα γραμμένο μέσα στην απελπισία της βαριάς ασθένειας, σαν θρήνος για ό,τι φεύγει («Sorrowful Soil»), και ένα γραμμένο αμέσως μετά από τον θάνατό της, σαν τιμή στη ζωή που βιώθηκε («Ancestress»).
Την Björk ή την αγαπάς ή τη μισείς. Δεν υπάρχουν ενδιάμεσα. Κάτι σαν τον κόλιανδρο. Εγώ κόλιανδρο δεν βάζω ούτε στο κάρι, αυτήν την εβδομάδα, όμως, κοιμάμαι και ξυπνάω με το Fossora. Μπορείτε να αποφασίσετε σε ποια πλευρά της γραμμής στέκεστε, ακούγοντας το άλμπουμ εδώ:
